در این نوشته قصد داریم درباره ی فرایند هایی صحبت کنیم که غالبا نه آن ها را می بینیم، نه در موردشان گفتگو می کنیم؛ فرایند های ذهنی ما در Clinical Reasoning که در نهایت یک تشخیص را برای ما می سازند، یعنی همان دو سیستم تفکر.
قرارمان بر این شد که تشخیص را بعنوان یک مسیر ببینیم و نه یک واقعه و اتفاق. بدین ترتیب تشخیص را می توان این گونه تعریف کرد:
فرایند های پی در پی که از یکسری inputs (تظاهرات بالینی و یافته های بیمار) آغاز شده و تا output (تشخیص) ادامه پیدا می کند.
باید توجه داشت که این فرایند ها الزاما به صورت خطی و پیوسته طی نمی شوند و ممکن است بارها نیاز باشد که آن هارا دوباره تکرار کنیم و از ایده های قبلی مان صرف نظر کنیم.
اما ساختار این فرایند ها چه ویژگی هایی دارد؟ یا بعبارتی، آیا تفاوت هایی هم در این فرایند ها وجود دارد یا همه شان به یک شکل انجام می شوند؟ اگر تفاوتی وجود دارد این تفاوت ها چه هستند؟
می خواهیم درباره ی دو مدل یا دو رویکرد در فکر کردن صحبت کنیم.
سیستم یا سطح یک
لطفا به این تصویر نگاه کنید، چه چیزی می بینید؟
احتمالا پاسخ شما هم یک مرد خشمگین در حال فریاد زدن است.
حال به این تصویر بنگرید، چه چیزی می بینید؟
احتمالا از پاسخ دادن به این سوال خنده تان می گیرد.
و این تصویر:
اما
- چند دقیقه به اینکه این تصاویر چه چیزی را نشان می دهند فکر کردید؟
- چقدر نسبت به زوایای ابرو و دهان و گوشه ی چشمان آن مرد اندیشیدید تا نتیجه گرفتید که او خشمگین است؟
- چه استدلال هایی درباره ی رنگ و حالت گلبرگ های گل کردید تا مطمئن شدید که تصویر یک گل است؟
- آیا نشستید و به تحلیل شکل و شمایل سرم پرداختید تا فهمیدید که سرم است؟
بیایید چند مثال دیگر را باهم بررسی کنیم:
در جدول بالا چندین مثال از این نوع تفکر ارائه شده.
کانمن و روان شناسان شناختی به این نوع فکر کردن می گویند سیستم یک
سیستم یا سطح دو
حال به این مسئله پاسخ دهید؟
احتمالا شماهم وقتی برای اولین بار با این مسئله مواجه می شوید، ابتدا کمی دست و پایتان را گم کرده و سپس به حساب و کتاب می پردازید و زمانی بسیار بیشتر از حل مسئله 2+2 صرف آن می کنید.
به این جدول که مثال های دیگری از این نوع تفکر ارائه می دهد، بنگرید:
و مثال هایی دیگر:
تعداد حرف های ش را در این متن پیدا کنید.
اسم تک تک هم کلاسی هایتان را بگویید.
هم چنین اینکه میزان سدیمی که باید به بیمارتان دهید را محاسبه کنید.
کانمن به این نوع تفکر می گوید سیستم دو
اگر موافق باشید این دو سیستم را با هم مقایسه کنیم:
سیستم یک به صورت خودکار و سریع با کمترین تلاش و تقریبا هیچ کنترل آگاهانه ای عمل می کند.
سیستم دو ما را وادار به فعالیت و پردازش ذهنی و تلاش و تفکر بسیار بیش تری می کند و مسلما وقت گیرتر است.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید